Egeli bilim insanları, projeleri ve bu projelerin çıktıları ile bilim dünyasına katkı sağlamaya devam ediyor. Farklı disiplinlerden alanında uzman akademisyenleri bünyesinde barındıran Ege Üniversitesi’nde multidisipliner çalışmalar sonucunda özellikle sağlık alanında teşhis ve tedaviye yönelik somut projeler üretiliyor. Bu çalışmalar kapsamında Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı liderliğinde yürütülen “Temassız Uzaktan Kumandalı Bronkoskopik Elektromanyetik Seyrüsefer Sistemi Geliştirilmesi” projesi “TÜBİTAK 1001 – Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı”. Proje ile akciğer kanseri tanısında uygulanan bronkoskopi işleminin temassız şekilde gerçekleştirilmesi mümkün olacak.
Proje ekibini tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Öğretim Üyesi Aysun Baltacı tarafından geliştirilen proje, akciğer kanseri teşhisini kolaylaştıracak. Hocamızı ve ekibini canı gönülden kutluyorum.”
Akciğer kanserinin en ölümcül kanser türü olduğunu söyleyen proje koordinatörü Dr. Öğr. Gör. Aysun Baltacı, “Akciğer kanseri dünyada en sık görülen ikinci ve en ölümcül kanser türüdür. Erken teşhis kanser tedavisindeki en değerli adımdır. Teşhis prosedürlerinin ve ekipmanın artan mevcudiyeti bu nedenle paha biçilmezdir. Akciğer kanseri için ana prosedür, bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme ve ardından bronkoskopidir. Bronkoskop rotası genel olarak santral akciğer kanseri tanısında yardımcı olurken, fleksibl, elektromanyetik navigasyonel ve sanal bronkoskop gibi teknolojilerle birlikte kullanıldığında periferik akciğer kanseri tanısında uygulanma olasılığı artabilmektedir. Bu teknolojilerde; Bronkoskop görüntüsü gerçek zamanlı olmamakla birlikte bronkoskop mekanik olarak yönlendirilmektedir.
“Vücudun dışına yönlendirilen temassız sistem”
Proje ile geliştirilecek sistemi anlatan Dr. Öğretim Üyesi Baltacı, “Projemizde; Manyetik parçacık görüntüleme yöntemi ile vücut içinde her zaman görülebilen ve kontrol altında oluşturulan manyetik alanla temas etmeden vücut dışında manipüle edilebilen bir elektromanyetik kateter sisteminin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Görüntüleme ve manipülasyon işlemleri, diğer yöntemlerden farklı olarak gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilecektir. Bu sistemde geliştirilecek olan manyetik kateter kapalı devre kontrollü olarak referans konumuna hareket edebilecektir. Görüntüleme manyetik partikülleri gösterdiği için manyetik partikül görüntüleme sistemi ile bronş yapısı fantomuna nanotozlarla karıştırılmış hava verilerek bronş yapısı görünür hale getirilecektir. Daha sonra operasyon sırasında çok renkli partikül görüntüleme yöntemi ile hem demir oksit kaplı kateter hem de bronş yapısının kendisi bronş yapısında görüntülenecektir. Referans konumuna ulaşmak için kateterin ucu bir elektromanyetik aktüatör (EMA) tarafından yönlendirilecek ve Kateter Sürüş sistemi ile iletme işlemi gerçekleştirilecektir. Bu sayede eğitimli hekimlerin hasta başında bulunmadan bronkoskopi işlemini gerçekleştirmesi mümkün olacaktır. Ayrıca geliştirilen uyumlu kontrol algoritması ile manyetik kateterin bronşiyal bölgede hareketi sağlanacak ve gelişigüzel temas sırasında bronş yapılarının zarar görmesi engellenecektir. Bu mekatronik sistem 6 alt modülden oluşan entegre bir yapıdır: Bronkoskopik Kateter, EMA Yönlendirme Sistemi, EMA MPG Sistemi, EMA Shifter Sistemi, EMA Kullanıcı Arayüzü. Bu çalışmada torasik bölgeyi kapsayacak ve insan torasik bölge anatomisine uygun özel bir manyetik topoloji tasarlanacak ve geliştirilecektir. Geliştirilen sistem BT görüntülerinden oluşturulacak bronşiyal yapı fantomu üzerinde test edilerek doğrulanacaktır.
Öğretim Üyesi Aysun Baltacı’nın yürüttüğü proje grubunda; Ege Üniversitesi’nden Prof. Keyifli Boztepe, Prof. Dr. Tuncay Göksel, Doç. Aylin Sendemir, Dr. Öğr. Üyesi Barış Oğuz Gürses, Uzm. Haydar Soydaner Karakuş, Dr. Ece Bayır, Doç. Dr. Levent Çetin yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
